AKTIVITAS PERDAGANGAN DI KERESIDENAN JEPARA 1843-1891

Alamsyah Alamsyah(1),

DOI: https://doi.org/10.15294/paramita.v25i1.3420


(1) Jurusan Sejarah, Fakultas Ilmu Budaya, Universitas Diponegoro, Semarang

Abstract

When the role of Jepara as a trading city deteriorated from the beginning 19th century, the life of Jepara Residency community shifted from maritime sector with a trading base to agrarian sector. The shift to agrarian sector which based on agriculture and plantation, and supported by the sea outputs made this residency attractive for traders. Both local traders, neighboring traders around Jepara, foreign eastern traders and interinsuler, as well as European traders. The traded products were exported to the surrounding areas of the residency, outer islands of Java, Singapore, and Europe. The export activities were carried out to other places through Semarang and Surabaya ports. In addition, the import activities also took place because this residency was a potential section in marketing imported products. It shows that in 19th century, especially around 1843 to 1891 the trading activities in Jepara Residency was still in existence.

Keywords : Activity, Trading, Residency, Jepara Residency, Export, Import

Meredupnya Jepara sebagai kota dagang sejak awal abad ke-19 membuat kehidupan masyarakat Keresidenan Jepara beralih dari sektor maritim yang berbasis perdagangan ke sektor agraris. Beralihnya ke sektor agraris yang berbasis pada pertanian,  perkebunan, dan  ditopang oleh hasil laut justru membuat Keresidenan ini mempunyai daya tarik bagi pedagang. Baik pedagang lokal, pedagang sekitar wilayah Jepara, pedagang Timur Asing dan interinsuler, maupun pedagang Eropa. Produk yang diperdagangkan di-ekspor ke wilayah sekitar Keresidenan, interinsuler,  Singapura, dan Eropa. Kegiatan ekspor ke interinsuler dan ke luar negeri dilakukan melalui pelabuhan Semarang dan Surabaya. Selain itu, kegiatan impor juga berlangsung karena keresidenan ini merupakan  pangsa potensial dalam memasarkan produk impor. Ini menunjukkan bahwa pada abad ke-19, terutama sekitar tahun 1843 hingga 1891 aktivitas  perdagangan di keresidenan Jepara masih tetap eksis.

Keywords : Aktivitas, perdagangan, Keresidenan Jepara, ekspor, impor

 

 

Keywords

Activity, Trading, Residency, Jepara Residency, Export, Import

Full Text:

PDF

References

Abdullah, Taufik. 1984. Ke Arah penulisan Sejarah Sosial Daerah. Jakarta: Direkorat Jarahnitra. Proyek IDSN.

Algemeen Jaarlijksch Verslag Residentie Jepara, 1843. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Van De Residentie Japara Over Het Jaar 1850-1. Bundel No. 4.II.A. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1857. Bundel No. 5 II B. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1858. Bundel No. 5.II.C dan 5 II D. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der De Residentie Japara Over Het Jaar 1859. Bundel 5. II. F. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Dienstjaar 1860. Bundel No. 6.I.A. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1861. Bundel Jepara 6.I.C. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1862. Bundel No. 6.I. F. Jakarta: ANRI

Algemeen Verslag Der Residentie Jepara Over Het Jaar 1863. Bundel Jepara, No. 6.I.G. Jakarta: ANRI

Algemeen Verslag Der Residentie Jepara Over Het Jaar 1869. Bundel No. 6.II. K. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1870. Bundel No. 7.I.A. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1871. Bundel No. 7.I.C. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Van De Residentie Japara Over Het Jaar 1872. Bundel No. 7.1.E. Jakarta: ANRI.

Algemeene Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1873. Bundel No. 7.I.G. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1874. Bundel No. 7.II.A. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1875. Bundel No. 7.II.B. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1876. Bundel No. 7.II.C. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1877. Bundel No. 7.II.D. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar. 1878, bundel Jepara, No. 7.II.E

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1879. Bundel No. 7.II.F. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1880. Bundel No. 7.II.G. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1881. Bundel No. 7.II.G. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1882. Bundel No. 7.II.H. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over 1887. Bundel No. 7.II.M. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over Het Jaar 1889. Bundel No. 7.II.O. Jakarta: ANRI.

Algemeen Verslag Der Residentie Japara Over 1891. Bundel No. 7.II.Q. Jakarta: ANRI.

Elson, R.E. 1994. Village Java under the Cultivation System 1830-1870. Sidney: Asian Studies Assosiation With Allen and Unwin.

Fasseur, C. 1975. Kultuurstelsel en Koloniale Baten de Nederlandse Exp loitatie van Java 1840-1860. Leiden: Universitaire Pers.

Fasseur, C.1977. “Organisatie en Sociaal Economische Betekenis van de Gouvernements Suikerkultuur in Enkele Residenties op Java Omstreek 1850”, dalam Bidragen tot de Taal-, Land-en Volkenkunde. Deel 133. Leiden: KITLV

Furnival, J.S.. 2009. Hindia Belanda; Studi Tentang Ekonomi Majemuk. Jakarta: Freedom Institute.

Garraghan, Gilbert J. 1947. A Guide to Historical Method. New York: Fordham UniversiI.

Geertz, Clifford. 1983. Involusi Pertanian; Proses Perubahan Ekologi di Indonesia. Terjemahan S. Supomo. Jakarta: Bhatara Aksara Karya.

———-. 1984. “Culture and Social Change: The Indonesian Case”. Man, New Series, 19 (4), hlm. 511-532.

Gottschalk, Louis. 1975. Mengerti Sejarah. Terjemahan Nugroho Notosusanto. Jakarta: Yayasan Penerbit Universitas Indonesia

de Graaf, H. J en Pigeaud, T.G. Th. 1976. Islamic States in Java 1500-1700. Amsterdam: The Hague: Martinus Nijhoff.

Herlina, Nina. 2008. Metode Sejarah. Bandung: Satya Historika.

Lekkerkerker, C. 1931. “Javaansche Geographies Namen als Spiegel van Omgevingen de denkwijze van het Volk I”. dalam de Indische Gids.

Murphey, Rhoads. 1989.“On the Evolution of the Port City”. Dalam Frank Broeze, (ed.). Brides of the Sea Port Cities of Asia from the 16th – 20th Centuries. Kensington: New South Wales University Press.

Politiek Verslag Karesidenan Jepara (1858, 1860). Jakarta: ANRI.

Politiek Verslag Karesidenan Jepara 1863. Jakarta: ANRI.

Politiek Verslag Karesidenan Jepara (1870). Jakarta: ANRI.

van Niel, Robert. 2003. Sistem Tanam Paksa di Jawa. Terjemahan Suyatno Kartodirjo. Jakarta: LP3ES.

van der Lith, P.A. 1896. Encyclopaedie van Nederlandsch Indië, tweede deel. ‘s Gravenhage, 1896, Martinus Nijhoff

Veth. P.J. 1882. Jawa: Geographisch, Ethnologisch, Historisch, derde deel.Haarlem: Erven F. Bohn.

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Bookmark and Share


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.